Whole-COMM wordt gefinancierd door de Europese Unie binnen het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 focust op de integratie van migranten in kleine en middelgrote steden en plattelandsgebieden in 40 lokale gemeenschappen in 8 EU-landen (Oostenrijk, België, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Spanje en Zweden) en 2 landen buiten de EU (Turkije en Canada).
De doelstellingen
Door de focus op kleine en middelgrote steden en plattelandsgebieden draagt Whole-COMM bij tot het overbruggen van een onderzoekskloof in bestaande onderzoeks- en beleidsdebatten die vooral op grotere steden gericht zijn.
- Wetenschappelijke doelstellingen: Het verdiepen van empirische inzichten en het bevorderen van theoretisch denken over hoe beleid de integratietrajecten van migranten in kleine tot middelgrote realiteiten kan beïnvloeden.
- Sociaal-politieke interventiedoelstellingen: Beleidsdebatten stimuleren en innovatie in kleine en middelgrote steden en plattelandsgebieden aanwakkeren voor het bouwen van meer samenhangende en veerkrachtige gemeenschappen die proactief veranderingen kunnen omarmen en daarbij het beste uit elke inwoner kunnen halen.
Whole-COMM beoogt een concrete bijdrage te leveren aan de formulering van innovatief en effectief beleid. Daartoe wil het de belanghebbenden op alle niveaus – Europees, nationaal en lokaal – erbij betrekken via twee belangrijke modaliteiten: community-policy laboratoria, bedoeld als momenten die discussie en verbinding tussen onderzoekers en publieke beleidsmakers mogelijk maken; en de co-creatie van een reeks acties en beleidsrichtingen door een trans-lokale werkgroep.
De Belgische regio’s die bestudeerd werden:
Onze focus ligt op de twee grootste regio’s van het land: Vlaanderen en Wallonië. De opvangcentra voor asielzoekers zijn min of meer gelijk verdeeld over deze twee gewesten. In september 2015 werd 49,9% van de in België aangekomen asielzoekers opgevangen in Wallonië en 42,5% in Vlaanderen. 7,6% van de asielzoekers die in België aankwamen werden opgevangen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Wallonië (de Franstalige regio in België) heeft een lange traditie op het gebied van de vestiging van migranten. Sinds begin 1900 werden goedkope arbeidskrachten aangetrokken om in de steenkool- en metaalindustrie te werken, waarmee de omvangrijke arbeidsmigratie naar de regio begon. Als gevolg van de sluiting van deze industrieën in de jaren zeventig en tachtig is de regio verarmd, wat nog steeds wordt weerspiegeld in hoge werkloosheidscijfers. Sinds de verhoogde instroom van asielzoekers in 2014 ontvangt Wallonië asielzoekers in zijn middelgrote steden, kleinere steden en plattelandsgebieden. Wallonië is de meer landelijke en minder dichtbevolkte regio van het land, wat zowel uitdagingen als kansen biedt voor de opvang en integratie van migranten.
Net als Wallonië kent Vlaanderen (het Nederlandstalige gewest in België) arbeidsmigratie sinds het begin van de 20e eeuw. In de provincie Limburg werden migranten vooral aangetrokken om in de steenkoolindustrie te werken, terwijl in andere delen van Vlaanderen migranten in de bouw en de huishoudelijke sector werden tewerkgesteld. Sinds het begin van de jaren negentig kent Vlaanderen een sterke politisering van immigratie, die tot uiting komt in het electorale succes van de Vlaams-nationalistische en radicaal-rechtse partij Vlaams Blok. Deze politisering van het migratiedebat heeft geleid tot een strenger en geïnstitutionaliseerd integratietraject, maar ook tot meer restrictieve politieke standpunten over migratie. Asielzoekers die sinds 2014 in de regio aankomen, worden zowel in kleinere steden als in en rond middelgrote en grote steden opgevangen.
Waarom kleine gemeenschappen bestuderen?
In de afgelopen jaren heeft de Europese Unie een ongekend aantal migranten en asielzoekers opgevangen die niet volgens de geplande stromen zijn aankomen. Dit heeft ertoe geleid dat er steeds meer migranten zijn in kleine en middelgrote steden en plattelandsgebieden, die vaak slecht voorbereid zijn op deze nieuwe situatie. Vandaag zijn de uitdagingen op het gebied van integratie nog groter: enerzijds stelt Covid-19 belangrijke economische sectoren op de proef die worden gekenmerkt door een groot aantal arbeidsmigranten en anderzijds staan kleine en middelgrote steden en plattelandsgebieden opnieuw in de voorhoede van de opvang van vluchtelingen, na de komst van duizenden Oekraïners uit alle EU-lidstaten.
De manier waarop deze gemeenschappen reageren op deze uitdagingen en op de vestiging van migranten op hun grondgebied is cruciaal voor de toekomst van de integratie van migranten in Europa.
Wat is de “Whole-of-Community” methode?
Het project baseert zich op de innovatieve Whole-of-Community onderzoeksmethode, die aansluit bij het begrip Whole-of-society dat door de United Nations Compacts wordt gepromoot. Deze methode benadert integratie tussen migranten en de lokale bevolking als een gemeenschapsvormend proces dat door de interactie van meerdere actoren (van politieke vertegenwoordigers tot het maatschappelijk middenveld en buitenlandse ingezetenen) bepaald wordt en waarvan de uitkomst niet van tevoren vaststaat. Dit proces van gemeenschapsvorming kan in de praktijk tot meer samenhangende en open samenlevingen leiden, maar ook tot meer gesloten en gefragmenteerde gemeenschappen.
Het project bestudeert de mechanismen die de complexe relatie tussen integratiebeleid en lokale gemeenschapscohesie bepalen en is gebaseerd op een vergelijkende studie naar verschillende landen (8 EU- en 2 niet-EU-landen) en lokale contexten (49 gemeenten). Het onderzoek maakt gebruik van verschillende methoden, zowel kwalitatief als kwantitatief, waaronder een uitgebreid onderzoek naar de houding ten opzichte van vluchtelingen en asielzoekers in kleine gemeenten en een analyse van de impact van het lokale beleid op de sociale cohesie en de integratietrajecten van immigranten.
Hier Whole-COMM nieuws en publicaties over België
Exclusion policies? The long-term housing crisis for migrants and refugees in Flanders (Belgium)
Migrants can experience inclusion only when safe, healthy, and secure housing is guaranteed. Unfortunately, unequal treatment in Flemish social housing policies hinders migrants’ access to housing, leading to precarious and insecure conditions. Ilke Adam, Laura Westerveen and Louise Hantson Since October 2021, Belgium is confronted with what can be called a ‘reception crisis’, with a
Country report on social relations, individual attitudes and migrant integration experiences – Belgium
This report studies reciprocal interactions between post-2014 migrants and long-term residents. It also evaluates experiences of inclusion and exclusion of post-2014 migrants in four small and medium-sized towns in Belgium (Flanders and Wallonia). The findings are based on interviews conducted with post-2014 migrants and on four focus group discussions with a mix of long-term residents
Country report on access to services – Belgium
This report examines post-2014 migrants’ access to housing, employment, and other relevant resources in different small and medium-sized towns and rural areas in Belgium. Primarily based on interviews conducted in each of the for selected municipalities, the report provides an overview of:1) the concrete barriers that post-2014 migrants are facing in relation to housing
Country report on multilevel dynamics – Belgium
This report looks at immigrant integration initiatives developed at the local level, paying particular attention to the multi-level governance dynamics involved. The findings are primarily based on interviews conducted in the four localities in Belgium. The report provides an overview of: local integration initiatives; the local integration frames; the multilevel governance dynamics; horizontal and vertical
Multimedia
Per leggere gli articoli per intero:
- 9 dicembre 2022, La Stampa: Case vuote e gente senza casa, così gli invisibili cambiano le nostre città di Giulia Marro
- 26 agosto 2022, La Stampa: Stranieri in fuga da Torino, l’analisi: “Meno legati alla città, sono disillusi, non hanno trovato la vita che cercavano” di Claudia Luise
Videos
Webinar: “So many countries, so many developments”
May 18th, 2021
Whole-COMM, MATILDE and Welcoming Spaces, organized the webinar Paese che vai, sviluppo che trovi – in English So many Countries, so many developments. This event represented an opportunity to discuss among local and national stakeholders on the link between migration and development of non-urban areas in Italy. The event took place among Italian partners and was held in Italian language.
